Polska armia po zamachach z 11 września 2001 r., decyzjami polskich władz, została aktywnie włączona w światowy system bezpieczeństwa i walki z terroryzmem. Po 2001 r. misje wojskowe były nieodłącznym elementem polskiej polityki zagranicznej. Pierwszym powodem była sytuacja geopolityczna oraz percepcja środowiska międzynarodowego przez polskich polityków. Wszystkie rządy po 2001 r. postrzegały misje wojskowe jako element polityki zagranicznej, dzięki któremu będzie można osiągnąć korzyści na arenie międzynarodowej. W optyce polskich polityków, operacje wojskowe miały przyczynić się do wzrostu pozycji Polski w świecie i ukazania Polski jako odpowiedzialnego kraju wiodącego prym wśród państw Europy Środkowo-Wschodniej, mogącego pełnić rolę równoprawnego partnera w rozwiązywaniu problemów globalnych, np. terroryzmu.
Kolejnym powodem, dla którego misje wojskowe były nieodłącznym elementem polityki zagranicznej były zobowiązania sojusznicze. Obowiązek sojuszniczy, wynikający z funkcjonowania w międzynarodowych paktach i sojuszach, jest jednym z filarów polityki zagranicznej. Polscy żołnierze wypełniali obowiązki sojusznicze wobec NATO oraz Unii Europejskiej w operacjach w Afganistanie, na Morzu Śródziemnym, w Czadzie, Mali oraz chroniąc przestrzeń powietrzną państw nadbałtyckich. Również obowiązkiem sojuszniczym uzasadniany był udział w wojnie irackiej. Jednakże w tym przypadku obowiązek ten był wypełniony wobec tylko i wyłącznie Stanów Zjednoczonych. Dzięki czynnej realizacji zobowiązań sojuszniczych, w większości przypadków, Polska umacniała swoją pozycję na arenie międzynarodowej, szczególnie europejskiej, uczestnicząc m.in.: w afrykańskich misjach (Czad, Mali) oraz Baltic Air Policing. Wyjątek stanowiła decyzja o poparciu amerykańskich planów ataku na Irak. W tym przypadku międzynarodowa pozycja Polski uległa dość znacznemu osłabieniu, szczególnie na arenie europejskiej - ucierpiały na tym przede wszystkim relacje Polski z Republiką Federalną Niemiec oraz Francją.
Spodziewane korzyści gospodarcze były kolejnym czynnikiem warunkującym stałą obecność misji wojskowych w polityce zagranicznej. Jednakże ten powód bezpośrednio dotyczył tylko operacji afgańskiej i irackiej, ponieważ pozostałe misje, w których udział brali polscy żołnierze, wynikały przede wszystkim z zobowiązań sojuszniczych oraz chęci niesienia pomocy ludności cywilnej w obliczu katastrofy humanitarnej (m.in. misja w Czadzie). Korzyści gospodarcze Polska miała czerpać ze zwiększonego zainteresowania inwestycyjnego USA w Polsce - po wojnie w Afganistanie i Iraku, oraz dzięki wygranym kontraktom, m.in. na odbudowę państwa irackiego. Z perspektywy czasu należy jednoznacznie stwierdzić, iż korzyści te nie zostały osiągnięte. Poprzez podjęcie decyzji o udziale w wojnie afgańskiej i irackiej, Stany Zjednoczone nie zwiększyły swoich inwestycji w polską gospodarkę a polskie oferty na odbudowę Iraku przegrały na wolnym rynku z ofertami innych państw.
Ostatnim powodem, dla którego operacje wojskowe stanowiły nieodłączny element polskiej polityki zagranicznej były ambicje polskiej klasy politycznej. Polscy politycy, swoimi decyzjami chcieli zyskać uznanie i poważanie w Europie i w świecie. Dzięki militarnemu zaangażowaniu Polski na świecie, nasz kraj zyskał miano odpowiedzialnego sojusznika i liczącego się gracza na arenie międzynarodowej a zdobyte podczas misji doświadczenia korzystnie wpłynęły również na proces profesjonalizacji polskiej armii.
Źródła:
- https://www.wojsko-polskie.pl/misje/
- Jureńczyk Ł., Polska misja w Iraku. Implikacje dla Iraku i Polski, Bydgoszcz 2010.
- https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_52060.htm
Misje wojskowe jako element polskiej polityki zagranicznej