Jedną z najważniejszych i największych instytucji kultury w województwie opolskim jest Muzeum Śląska Opolskiego. Siedziba muzeum znajduję się w Opolu i mieści się w zabytkowym barokowym gmachu byłego kolegium jezuickiego. Muzeum posiada również jeden oddział terenowy na Górze św. Anny – Muzeum Czynu Powstańczego.
Muzeum ma ponad stuletnią historię. W 1900 roku w Opolu zostało założone Muzeum Miejskie (niem. Stadtmuseum). W 1932 roku muzeum otrzymało status regionalnego, a jego siedziba została przeniesiona do byłego kolegium jezuickiego pod adresem Mały Rynek, gdzie muzeum mieści się do dzisiaj. W 1980 roku kompleks muzealny został wzbogacony o sąsiadującą klasycystyczną kamienicę czynszową z lat 1817–1818 (ul. św. Wojciecha 13). Muzeum wraz z kamienicą stanowią trzon Muzeum Śląska Opolskiego. Dodatkowo w 1999 roku otwarta została Galeria im. Jana Cybisa, która mieści się w budynku „karczmy prowincjonalnej” z początku XIX w. (ul. Ozimska 10).
Ekspozycja muzeum podzielona jest na 5 działów tematycznych: Archeologii, Historii, Sztuki, Etnografii i Przyrody.
Zwiedzając Dział Archeologii, przeniesiemy się do czasów prehistorycznych i zobaczymy zabytki pochodzące z badań archeologicznych prowadzonych na terenie Opolszczyzny, np. przedmioty związane z ludami żyjącymi na tych ternach w epokach kamienia oraz brązu i żelaza.
Dział Historii posiada bogatą kolekcję starodruków oraz druków pochodzących niemal ze wszystkich ważniejszych śląskich oficyn wydawniczych, materiały plebiscytowe, dokumenty z okresu powstań śląskich, dokumenty z działalności Związku Polaków w Niemczech, kolekcje wyrobów rzemiosła cechowego, dokumenty historyczne, dawne atlasy, mapy oraz ikonografie miasta Opola.
Zwiedzając Dział Sztuki, zobaczymy przykłady śląskiej sztuki gotyckiej ze słynną Madonną z Sadowa (1380), pokaźny zbiór malarstwa z przełomu XIX i XX w. Wśród dzieł znajdują się płótna autorstwa najwybitniejszych przedstawicieli epok, m.in. Józefa Chełmońskiego, Maksymiliana Gierymskiego, Juliusza Kossaka, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Na szczególną uwagę zasługuje bogata kolekcja dzieł wybitnego polskiego kolorysty Jana Cybisa, urodzonego w województwie opolskim, licząca ponad 80 obrazów olejnych oraz ponad 800 akwareli i rysunków, oraz zbiór dzieł współczesnych twórców działających na terenie województwa opolskiego.
W Dziale Etnografii możemy podziwiać kolekcje sztuki ludowej, w tym barwne stroje, dawne sprzęty i narzędzia rolnicze opolskiej wsi z XIX i XX w., a także bogatą kolekcję plastyki obrzędowej, w tym zbiór kroszonek.
Dział Przyrody gromadzi różnorodne okazy flory – zielniki roślin naczyniowych oraz zestaw roślin środkowej Europy, fauny – kolekcja owadów krajowych i zagranicznych, mięczaki, ptaki i ssaki, a także zbiory paleontologiczne i geologiczne - skamieniałe formy zwierząt i roślin znalezionych na obszarze Śląska oraz utwory skalne i mineralne występujące na obszarze całego kraju.
Kamienica czynszowa przy ul. Św. Wojciecha, która jest częścią muzeum, posiada pięć mieszkań. Każde mieszkanie urządzone jest w stylu, który obowiązywał w meblarstwie w latach 1890 – 1965. Oprócz mebli, sprzętów kuchennych i bibelotów, które tworzyły klimat domu, prezentowane są różne sposoby ogrzewania pokoi – piece kaflowe i piecyki żeliwne. Eksponowany jest również sprzęt do utrzymywania higieny.
Ważnym okresem we współczesnym życiu placówki był remont i rozbudowa z lat 2005 – 2008. Po nich udostępniono trzy stale wystawy: „Galeria malarstwa polskiego XIX-XX w.”, „Ceramika górnośląska” i „W kręgu farmacji”, a później także stałą wystawę archeologiczną „Pradzieje i wczesne średniowiecze Opolszczyzny” oraz stałą wystawę historyczną „Opole – gród, miasto stolica regionu”.
Więcej informacji - https://muzeum.opole.pl/.
Muzeum Śląska Opolskiego