Gotycka Wieża Piastowska na wyspie Pasiece w Opolu jest jednym z najcenniejszych zabytków oraz niepodważalnym symbolem miasta, pojawiającym się w wielu publikacjach oraz materiałach promujących stolicę regionu.

 

Wieża stanowi ostatnią pozostałość po nieistniejącym obecnie Zamku Piastowskim i jest jednym z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce. Wieża została wzniesiona ok. 1300 roku, za rządów księcia Bolka I opolskiego i pełniła funkcję strażnicy na wyspie Pasiece. Mierząca 35 metrów wysokości,  była na owe czasy budowlą ogromną i nowoczesną. Była najwyższym punktem zabudowy, a z jej szczytu już z daleka można było zaobserwować nadchodzące niebezpieczeństwo. W najszerszym miejscu, u podstawy, szerokość murów dochodzi nawet do 3 metrów. Wieża Piastowska to wieża typu „Donżon” – oprócz funkcji obronnych, w czasach pokoju pełniła także rolę budynku mieszkalnego. Wewnątrz wieży mieściły się kuchnia, izba, sala i wartownia. Wieża  służyła także jako więzienie. Jej najniższa, ciemna i dostępna tylko z wyższej kondygnacji izba pełniła funkcję lochu głodowego. Według legendy, aby więzień mógł wyjść z więzienia, musiał się znaleźć ktoś, kto zapłaciłby za niego solą, a worek soli ważyć miał tyle, co więzień.

 

Hełm wieży często ulegał przebudowie, lecz same mury były bardzo trwałe. Wieża przetrwała wielki pożar Opola w 1615 roku, lecz w trakcie pożaru w 1739 roku zniszczeniu uległ pierwotny, stożkowaty hełm, który zastąpiono blankami. Później umieszczono na wieży stożkowaty hełm z granitowym szpicem, a w 1906 roku zamieniono go na dach namiotowy, pokryty dachówką.

 

W XX w. władze rejencji opolskiej uznały zamek Piastowski za mało użyteczny i przestarzały i postanowiły go zburzyć. Dzięki walce polskiego mieszczaństwa w Opolu udało się zachować  wieżę zamkową tego zabytku. W 1928 roku zamek został zburzony, a na jego miejsce został wybudowany nowoczesny jak na tamte czasy budynek, który dzisiaj pełni funkcję siedziby Urzędu Wojewódzkiego. Oprócz wieży Piastowskiej po zamku pozostał również staw zamkowy, znany jako staw Barlickiego, który był częścią przy zamkowego parku. Po II Wojnie Światowej Wieża Piastowska została odrestaurowana i został nadbudowany graniasty hełm, który wyszczuplił wieżę i wzniósł do 42 metrów.

 

W latach 2013-14 dokonano gruntownej renowacji Wieży Piastowskiej, największej od lat 30-tych XX wieku. Celem prac był nie tylko remont, ale także adaptacja obiektu dla celów turystycznych. Dzięki realizacji projektu, zwiedzający mają możliwość podziwiać nie tylko odrestaurowaną, średniowieczną wieżę, ale także multimedialne ekspozycje dotyczące historii Opola, Zamku Piastowskiego oraz Wieży Piastowskiej, a na samym szczycie czeka na nich wspaniała panorama miasta. Zabezpieczono i oczyszczono elewację zewnętrzną, wyremontowano czaszę wieży, a stare skrzypiące schody zastąpiono nowymi 162 drewnianymi stopniami.

 

Wieżę Piastowską w Opolu zwiedza się z przewodnikiem, który w barwny sposób opowiada o historii wieży, nieistniejącym już Zamku Piastowskim i życiu zamkowych mieszkańców. We wnętrzach, które niegdyś służyły za stróżówkę i lochy, do dziś zachowały się starodawne ryciny, prawdopodobnie naniesione przez pracujących tu setki lat temu strażników. Na ceglanych schodach można dostrzec ślady palców robotników, którzy pracowali przy ich budowie. 

Z wieży rozpościera się bardzo ładny widok na Opole, który dzięki interaktywnemu obrazowi znajdującemu się tuż przed wyjściem na taras można porównać z panoramą, jaka się z niej rozciągała w XIX wieku.  

 

Więcej informacji - https://www.wiezapiastowska.pl/.

 

Wieża Piastowska

26 października 2021