Polsko-niemiecka granica liczy dokładnie 489 km i 37 m, z czego odcinek lądowy wynosi 467 km i 15 m, a odcinek rozgraniczający morze terytorialne – 22 km i 22 m. Jej przebieg został ustalony po II wojnie światowej, choć jej ostateczne potwierdzenie nastąpiło dopiero na mocy polsko-niemieckiego traktatu granicznego z 14 listopada 1990 r. Traktat ten nie tylko potwierdził przebieg granicy, ale i zamknął istotny i burzliwy okres w dziejach wspólnego sąsiedztwa, kiedy wspólna granica nie była trwała i podlegała wielokrotnym zmianom.
Sąsiedztwo polsko-niemieckie to ponad tysiąc lat burzliwych dziejów, w czasie których okresy współpracy, a nawet unii personalnej, przeplatały się z czasami wojen, ale i wrogiej dominacji jednego kraju nad drugim. Nad polsko-niemieckimi dziejami sąsiedztwa ciąży bagaż negatywnych doświadczeń, których, co interesujące, kumulacja nastąpiła w drugiej połowie XVIII w., XIX w. i pierwszej połowie ubiegłego stulecia. Rozbiory I Rzeczpospolitej, w których brały udział Prusy, polityka germanizacji w drugiej połowie XIX w. oraz wojny światowe z lat 1914 – 1918 i 1939 – 1945 zbudowały obraz polsko-niemieckiej wrogości, w którym Polska stawała się ofiarą agresywnej polityki Niemiec. Negatywny obraz Niemiec, jako kraju agresywnego, dążącego do ekspansji, kosztem Polski był wzmacniany w okresie komunizmu (1945 – 1989). W czasie zimnej wojny polska antyniemieckość była obecna w mediach, ale i kulturze popularnej, choć skupiała się na Republice Federalnej Niemiec, drugie państwo niemieckie – Niemiecka Republika Demokratyczna przedstawiana była jako sojusznik w bloku państw komunistycznych. Ten negatywny, ale zarazem dwuznaczny obraz Niemiec i Niemców w Polsce miał swoje zimnowojenne źródła, uwarunkowane międzyblokową rywalizacją. Tragiczne doświadczenie II wojny światowej i propagandowe uwypuklanie negatywnych kart wzajemnej historii sprawiło, że niemal całkowicie przyćmiły inne epizody wspólnych dziejów. Dlatego warto jednak pamiętać, że w latach 1696 – 1763, inny kraj niemiecki – Saksonia i Polska miały wspólnego króla, a w XV w. Prusy, których obszar koncentrował się wtedy na terenie dzisiejszej Warmii, Mazur, rosyjskiego Obwodu Kaliningradzkiego i części Litwy, były lennem I Rzeczpospolitej.
Europejska rewolucja wolności z 1989 r., która obaliła komunizm i zakończyła zimną wojnę miała dla polsko-niemieckiego sąsiedztwa wyjątkowe znaczenie. Proces polskiej transformacji ustrojowej, ale również ukierunkowanie polityki zagranicznej na integrację z Zachodem, czyli Paktem Północnoatlantyckim (NATO) i Unią Europejską rozpoczął się od zbliżenia z Republiką Federalną Niemiec. Msza Pojednania z 1989 r. z Krzyżowej, w której wzięli udział premier polskiej transformacji Tadeusz Mazowiecki i kanclerz niemieckiego zjednoczenia Helmut Kohl stanowiła początek procesu pojednania i wielowymiarowego rozwoju współpracy pomiędzy oba krajami. Prawnomiędzynarodowym fundamentem współpracy polsko-niemieckiej na poziomie państwowym stał się traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 r. Stanowił on następnie bazę do rozwoju bilateralnej współpracy na płaszczyźnie kulturalnej, gospodarczej, społecznej, naukowej i samorządowej.
Dziś Republika Federalna Niemiec jest najważniejszym partnerem handlowym Polski, co ciekawe, od kilku lat Polska notuje dodatni bilans handlowy z RFN, tzn. że Polska więcej eksportuje niż importuje. W 2021 r. wartość polskiego eksportu do Niemiec wyniosła 374,1 mln zł, a importu 273,6 mld zł. Choć gospodarka niemiecka jest nadal kilkukrotnie większa od polskiej (3,806 bln € do 594,2 mld € w 2020 r.), to jednak całkowita wartość wymiany handlowej z Polską czyni nasz kraj piątym największym partnerem handlowym Niemiec po Chinach, Holandii, Stanach Zjednoczonych i Francji.
Wielopoziomowe powiązania pomiędzy Polską a Niemcami, wspólna obecność w Unii Europejskiej i NATO sprawiają, że dla obu krajów wzajemna współpraca ma charakter strategiczny, zwłaszcza w sytuacji zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego. Choć w dyskursie politycznym cyklicznie pojawiają się głosy przypominające ciemne karty polsko-niemieckiej historii, to jednak skala bilateralnej współpracy uzmysławia, że oba kraje są dla siebie potrzebne, społecznie, gospodarczo i z punktu widzenia wzajemnego bezpieczeństwa.
Niemcy