info@edukacja-innowacja-przyszlosc.pl

Poza Szefem Sztabu Generalnego WP struktura dowodzenia SZ RP opiera się na Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych (DG RSZ) oraz Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych (DO RSZ). Zadaniami Dowództwa Generalnego SZ są:

• realizacja programów rozwoju Sił Zbrojnych;
• planowanie, organizowanie i prowadzenie szkolenia podległych jednostek wojskowych i związków organizacyjnych Sił Zbrojnych;
• organizowanie mobilizacyjnego rozwinięcia wojsk;
• szkolenie rezerw osobowych na potrzeby użycia w sytuacji kryzysowej lub w razie wojny oraz utrzymywanie ich w gotowości do tego użycia;
• realizacja zadań dotyczących logistyki wojskowej w jednostkach wojskowych i związkach organizacyjnych Sił Zbrojnych;
• współpraca z innymi organami i podmiotami w sprawach związanych z obronnością państwa;
• zarządzanie i przeprowadzanie kontroli w podległych jednostkach wojskowych i związkach organizacyjnych na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz.U. nr 185, poz. 1092)[1].

Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych odpowiada za:

• planowanie i dowodzenie wojskami i przydzielonymi elementami pozamilitarnymi w operacjach połączonych, pokojowych, ratowniczych, humanitarnych oraz działaniach prowadzonych w celu zapobiegania aktom terroru lub usuwania ich skutków;
• pełnienie funkcji Centrum Zarządzania Kryzysowego MON, a także dowodzenie siłami wydzielonymi do wsparcia administracji rządowej i samorządowej w przypadku wystąpienia niemilitarnych sytuacji kryzysowych;
• planowanie, organizowanie i prowadzenie ćwiczeń, a także dokonywanie oceny zdolności sił i środków zadeklarowanych do prowadzenia operacji; sprawdzanie utrzymania zdolności dyżurnych sił i środków oraz wydzielanych do realizacji zadań poza granicami państwa;
• w czasie kryzysu militarnego i wojny – za przygotowanie Stanowiska Dowodzenia Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i realizowanie dowodzenia operacyjnego Siłami Zbrojnymi oraz elementami układu pozamilitarnego, wydzielonymi w podporządkowanym Dowódcy na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej dla przeprowadzenia połączonej operacji obronnej;
• wykonywanie zadań Ministra Obrony Narodowej w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej RP; dowodzenie poprzez Centrum Operacji Powietrznych i Centrum Operacji Morskich siłami i środkami wydzielanymi do pełnienia dyżurów bojowych w celu ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej RP, a także wsparcia Morskiego Oddziału Straży Granicznej w celu ochrony obszarów morskich;
• operacyjne kierowanie systemem rozpoznania oraz monitorowanie zagrożeń i prowadzenie analiz;
• kierowanie narodowe Polskimi Kontyngentami Wojskowymi w ramach operacji Sojuszu Północnoatlantyckiego, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz koalicji międzynarodowych;
• przewodniczenie Radzie SAR oraz izolowanemu personelowi[2].

Podstawą prawną funkcjonowania Sił Zbrojnych RP, poza wspomnianą wcześniej Konstytucją RP, przez wiele lat była Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej[3]; dodatkowo kwestie związane z funkcjonowaniem wojska w polskim systemie prawnym znajdują odzwierciedlenie w Ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym[4] oraz w Ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych[5]. W marcu 2022 r., polski rząd wprowadził nową ustawę, która w całości sankcjonuje strukturę i działanie Wojska Polskiego, i która jednocześnie zastąpiła Ustawę o powszechnym obowiązku obrony RP z 1967 r. Ustawa została przyjęta w dniu 11 marca 2022 r., i nosi tytuł Ustawy o obronie Ojczyzny (Dz. U. 2022, poz. 655).

Siły Zbrojne RP liczą łącznie ok. 140 tys. żołnierzy, z czego ok. 111 tys. to żołnierze zawodowi, a ok. 32 tys. stanowią żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej[6]. Na SZ RP składa się pięć rodzajów wojsk, tj. wojska lądowe, marynarka wojenna, siły powietrzne, wojska specjalne oraz Wojska Obrony Terytorialnej. Każdy z rodzajów sił zbrojnych składa się dodatkowo z wyspecjalizowanych jednostek wojskowych. W skład wojsk lądowych, stanowiących trzon SZ RP, wchodzą m.in. wojska pancerne, wojska inżynieryjne, wojska aeromobilne (desantowe), wojska chemiczne, wojska obrony przeciwlotniczej, wojska rozpoznania i walki elektronicznej oraz jednostki logistyczne i wsparcia.

Źródła:

Oficjalny portal internetowy Wojska Polskiego, źródło: www.wojsko-polskie.pl/dgrsz-zadania/.

Oficjalny portal internetowy Wojska Polskiego, źródło: www.wojsko-polskie.pl/zadania-dorsz/.

Dz.U. 1967, nr 44, poz. 220.

Dz.U. 2007, nr 89, poz. 590.

Dz.U. 2016, poz. 904.

Portal Defence24.pl, Błaszczak: 111 tys. żołnierzy w wojskach operacyjnych, 30 tys. w WOT, https://defence24.pl/sily-zbrojne/minister-blaszczak-obecny-na-swiecie-3-podkarpackiej-bot.

B.Maziarz, M. Mazurkiewicz, L. Rubisz, A. Drosik, K. Minkner, Bezpieczeństwo państwa – wybrane problemy. Podręcznik akademicki, Opole 2021.